Tanımı : Halat ve incelerin kuvvetlerinden kaybetmeden çıma/bedenlerine kolayca volta ve fora olabilecek şekilde yapılan denizciliğe özgü düğümlere denir.
Gemici Bağlarının Genel Vasıfları : Gemici bağlarının temel özelliği; belli bir amaç için kullanılması, sağlam, kolay yapılabilir, kolay çözülebilir olması ve yük altında dahi sıkışmamasıdır.
Kazık Bağı
Tanımı : Bağlanacak halatın bağlama payı ayrıldıktan sonra bağ yapılacak yere, çımayla üstten bir volta alınır. Alttan gelen çıma, beden üzerinden çapraz şekilde alınıp çıma bağlanacak yerin altından dolaştırıldıktan sonra, çapraz bedenin altından alınır ve çıma suga edilmek suretiyle bağ tamamlanır.
Kullanım Yeri : Vasıta ve usturmaça6 parimalarını7 , vardevela8 puntellerine9 bağlamakta kullanılır.
Şekil Kazık Bağının Yapılışı :
Çifte Kazık Bağı
Tanımı : Kazık bağı yapıldıktan sonra, çapraz bedenin altından ikinci bir volta daha alınarak yapılan bağ suga edilmek suretiyle tamamlanır.
Kullanım Yeri : Kazık bağının daha sağlam olması için yapılan bağdır. Kazık bağının kullanıldığı yerlerde kullanıldığı gibi yelken ve tenteleri tente tellerine gergin bir şekilde bağlamakta da kullanılır.
Şekil Çifte Kazık Bağının Yapılışı :
Foralı Kazık Bağı
Tanımı : Kazık bağı yapıldıktan sonra, alttan gelen çıma, uzun bırakılarak doblin yapılır. Bu doblin çıma çapraz bedenin altından geçirilerek suğa edilir.
Kullanım Yeri : Kazık bağının daha kolay fora edilmesi için yapılan bağdır.
Şekil Foralı Kazık Bağının Yapılışı :
Sancak Bağı
Tanımı : Bağlanacak iki çımadan bir tanesine küçük bir doblin kasa yapılır. Diğer çıma, bu doblin kasanın altından ve içinden geçirilir. İkinci işlem olarak çıma, doblin kasanın etrafından dolaştırılır ve doblin kasa ile kendi bedeni arasına sokulur. Çıma ve uzun beden suga edilmek suretiyle bağ tamamlanır.
Kullanım Yeri : Fırdöndüsü bulunmayan sancak savlolarını 13 sancaklara bağlamakta veya bir halatın çımasının, diğer bir halatın kasasına eklemekte kullanılır. Sıkışmaya yatkın bir bağ olduğundan forası da zordur.
Şekil Sancak Bağının Yapılışı :
Çifte Sancak Bağı
Tanımı : Sancak bağı yapıldıktan sonra doblin kasa ile üst bedenin arasından geçen çıma, alttan ikinci defa dolaştırılır, çıma ile bedeninin beraber boşu alınarak bağ sıkıştırılır.
Kullanım Yeri : Sancak bağının kullanıldığı yerlerde kullanılır, sancak bağının daha kuvvetli olması için yapılır. Yelken uskotalarını14, uskota yakalarına bağlamada bu bağ kullanıldığından diğer bir adı da USKOTA bağıdır.
Şekil Çifte Sancak Bağının Yapılışı :
Foralı Sancak Bağı
Tanımı : Sancak bağının yapılması sırasında, doblin kasa ile bedenin altından alınan çıma, doblin yapılarak aynı yerden geçirilerek çımaların suga edilmesiyle bağ tamamlanır.
Kullanım Yeri : Yağışlı havalarda ve sert rüzgârlarda, sancak bağı sıkışacağından, forasında kolaylık sağlamak amacıyla yapılan bağdır.
Şekil Foralı Sancak Bağının Yapılışı :
Yoma Bağı
Tanımı : Halat çımaları yan yana getirilir, birbiri üzerine yarım volta alınır. Çımalar geriye doğru döndürülüp tekrar yan yana getirilir. Altta kalan çıma, üstteki çımanın üstünden içeri doğru çekilerek bağ tamamlanır. Çımalar beden üzerine piyanlanır.
Kullanım Yeri : Aynı burgatada olmayan iki halatı birbirine eklemekte kullanılan bağdır.
Şekil Yoma Bağının Yapılışı :
Çifte Yoma Bağı
Tanımı : Bağlanacak halatın sol taraftaki bedeni altta, çıması üstte olmak üzere bir kroz yapılır. Sağdaki halatın çıması krozun üst ortasına doğru uzatılır. Uzatılan bu çıma, soldaki bedenin altından kroz çımasının üstünden ve krozun altından alınmak suretiyle bağ tamamlanır. Her iki çıma bedenler üzerine piyanlanır.
Kullanım Yeri : Yoma bağının kullanıldığı yerlerde kullanılır, daha sağlam olması için yapılır.
Şekil Çifte Yoma Bağının Yapılışı :
Mezevoltalı Yoma Bağı
Tanımı : Bağlanacak olan iki halatın çımaları, yapılacak bağa yetecek uzunlukta olmak üzere yan yana getirilir. Sağdaki halatın çıması ile soldaki halatın bedeni üzerine iki mezevolta alınır. Soldaki çıma ile de sağdaki halatın bedeni üzerine iki mezevolta17 alınarak yapılır. Daha sonra ise çımalar beden üzerine piyanlanır.
Kullanım Yeri : Gemilerin sahile veya şamandıraya bağlamak üzere kurtağızlarından ve loçalardan verecekleri halatları birbirine bağlamakta kullanılır.
Şekil Mezevoltalı Yoma Bağının Yapılışı :
Çürük Bağı
Tanımı : Zedelenmiş/çürümüş bedenin o kısmı ortada kalacak şekilde, aynı beden ile sağa ve sola iki doblin yapılır. Sağdaki uzun beden ile sağdaki dobline, soldaki uzun beden ile soldaki dobline birer mezevolta alınır. Doblin başları, uzun beden üzerine piyanlanır veya krozlardan birer kavale geçirilmek suretiyle sıyrılmaları önlenerek bağ tamamlanır.
Kullanım Yeri : Bir halatın boyunu kısaltmak veya halatın bedeni üzerindeki zedelenmiş/çürümüş kısmı kesmeden halatı kullanmak için yapılan bağdır.
Şekil Çürük Bağının Yapılışı :
Camadan Bağı
Tanımı : Bu bağı yaparken bağlanacak çımalar düğümde olduğu şekilde, çımalar alttan ve üstten alınmak suretiyle birbirine yarım volta atılır. Daha sonra bu yarım voltanın üzerinde çımalar tekrar yan yana getirilerek, bir yarım volta daha atılarak bağ tamamlanır. Dikkat edilecek husus; ikinci yarım voltalar alınırken, çımaların ilk voltalarda girmiş olduğu yerden çıkmaları gerekmektedir.
Kullanım Yeri : Yelkenleri camadana vurmak için yelken yüzeylerinin küçültülmesinde, camadan kamçılarını birbirine bağlamakta kullanılır. Fora olmaya çok yatkın bir bağ olduğundan; iki halatın birbirine eklenmesinde kullanılması pek tavsiye edilmez
Şekil Camadan Bağının Yapılışı :
Burmalı Camadan Bağı
Tanımı : Camadan bağında olduğu gibi çımalar yan yana getirilir. Birbirlerine iki volta alınırlar. Çımalar geriye döndürülür. Sağdaki çıma, soldakinin üzerine yatırılarak birincide olduğu gibi aynı şekilde iki volta daha alınmak suretiyle yapılır. Bunda da camadan bağında olduğu gibi çımaların aynı yerden çıkmasına dikkat edilmelidir.
Kullanım Yeri : Camadan bağının daha sağlam olması için yapılan bir bağ olup camadan bağı ile aynı yerlerde kullanılır.
Şekil Burmalı Camadan Bağının Yapılışı :
Kropi Bağı
Tanımı : Bağ yapılacak halatın bedenine yakın bir yere bir kuruz kırılır. Çıma, uzun bedenin arkasından dolaştırıldıktan sonra, krozun üstünden içine geçirilerek, boşu alınmak suretiyle yapılır.
Kullanım Yeri : Bir halat çımasının makara veya geçirildiği bir delikten çıkmasını önlemek için, o halatın bedenine yapılan bağdır.
Şekil Kropi Bağının Yapılışı :
Anele Bağı
Tanımı : Halatın çıması anelenin üzerinde alınarak bir volta atılır. İkinci işlem olarak; alttan gelen çıma, gemiden gelen beden üzerine iki veya üç mezevolta alınarak yapılır.
Kullanım Yeri : Bir halatın çımasını, aneleye veya mapaya bağlamakta kullanılan bağdır.
Şekil Anele Bağının Yapılışı :
İzbarço Bağı
Tanımı : İstenilen büyüklükte kasa yapma payı göz önüne alınarak beden üzerine bir kuruz kırılır. Kasa büyüklüğünü oluşturan doblin yapıldıktan sonra çıma, krozun altından yukarıya alınmak suretiyle uzun bedenin altından, krozun üstünden içeriye doğru kasa doblinin yanına getirilir. Beden ve çımanın boşları alınıp çıma kasa bedenine piyanlanır.
Kullanım Yeri : Kasası olmayan halat ve incelerin çımalarına, acil kasa oluşturmak amacıyla yapılan bağdır.
Şekil İzbarço Bağının Yapılışı :
Çifte İzbarço Bağı
Tanımı : Bağ yapılacak halatın çımasına, iki kasa uzunluğu dikkate alınarak gerekli pay bırakılır. Uzun beden üzerine bir kroz alınır. Halatın çıması, bu krozun altından doblin kasalar oluşturmak üzere iki defa geçirilir. Çıma yukarıdan gelen uzun bedenin altından, krozun içerisinden alınır. Uzun beden ile çımanın sıkıca boşları alınıp bağ tamamlanır.
Kullanım Yeri : Gemilerde baca, direk, dikme gibi yüksek yerlerde bakım/tutum ve tamirat yapmak için kandilisa tahtasının olmadığı durumlarda işlerin yapılabilmesi amacıyla donatılmış halat çımalarına yapılan bağdır.
Şekil Çifte İzbarço Bağının Yapılışı :
Foralı İzbarço Bağı
Tanımı : Foralı izbarço bağının yapılışı; izbarço bağının yapılışının aynı olup tek farkı, çıma krozun içersine doblin olarak sokulmak suretiyle yapılır. Çıma, bedene sokulan doblinde kasa bedenine piyanlanır.
Kullanım Yeri : Yapılan izbarço bağının çabuk ve kolay fora edilmesi için yapılan bağdır. İzbarço bağının kullanıldığı yerlerde kullanılır.
Şekil Foralı İzbarço Bağının Yapılışı :
Doblin İzbarço Bağı
Tanımı : İzbarço bağında olduğu gibi kasa büyüklüğü dikkate alınarak doblin beden üzerine bir kroz alınır. Doblin çıma, bu krozun altından içeri doğru sokulur. Doblin çımanın içerisinden el uzatılarak kasa bedeni tutulur. Doblin çımanın içerisinden, kasa bitinceye kadar yukarıya çekilir. Doblin çıma, bedenin altından alınarak doblin kasa ile uzun bedenin boşları alınarak bağ tamamlanır.
Kullanım Yeri : Aborda olan gemilerin sert havalarda doblin olarak verdikleri halatların, doblin çımalarına yapılan bağdır.
Şekil Doblin İzbarço Bağının Yapılışı :
Sugalı İzbarço
Tanımı : Bağ yapılacak halatın çımasına uzun bir doblin yapılır. Çıma, uzun bedenin altından üstüne doğru alınarak kendi bedeni üzerine bir kroz yapılır. Çıma, bu krozun altından içeri geçirilip kasa bedeninin altından aynı krozun tekrar üstünden içerisine alınmak sureti ile bağ tamamlanır.
Kullanım Yeri : Deniz üzerindeki herhangi bir cismin, kement şeklindeki bir halat ile yakalanabilmesi için yapılan bağdır.
Şekil Sugalı İzbarço Bağının Yapılışı :
Branda Bağı (Denk Bağı)
Tanımı : Sarılan bir brandanın baş tarafından, bir çıması kasalı bir ince branda denginin altından dolaştırılır. Kasasız çıma, kasalı çımanın içerisinden geçirilmek suretiyle sıkıştırılır. İncenin bedeni ile branda üzerine muayyen aralıklarla mezevoltalar alınarak yapılmış olur. Çıma, kendi bedeni üzerine iki volta alınmak sureti ile bağ tamamlanmış olur.
Kullanım Yeri : Tente ve branda gibi denk yapılacak malzemeleri bağlama işlerinde kullanılır.
Şekil Branda Bağının (Denk Bağı) Yapılışı :
Gizli Piyan Bağı
Tanımı : Piyan yapılacak beden üzerine, piyan yapmada kullanılacak malzeme, doblin olarak yatırılır. Ispavlo veya gırcalanın bedeni, halatın bedeninden çımasına doğru ve doblinin üzerinden olmak üzere, düzgün olarak sarılır. Piyanda kullanılan ıspavlo veya gırcalanın çıması, dobblin içinden üstten aşağı doğru alınır. Daha sonra çımalar karşılıklı çekilerek boşları alınmak suretiyle piyan tamamlanır.
Kullanım Yeri : Fazla kalın olmayan kesilmiş halatların çımalarına flesalanmayı önlemek için yapılır.
Yıl 1961… Samsun’da o gün kurulacak bir spor kulübünün kentin tarihine damgasını vuracağını, başarılarıyla tüm Samsunluların gururu olacağını kimse bilemezdi.
